Czy dożywocie to naprawdę wyrok?
Analizując stan prawny nieruchomości można natknąć się dożywocie. Nie ma to nic jednak nic wspólnego z prawem karnym, co więcej, nawet mimo ujawnienia w księdze wieczystej, jest to stan odwracalny.
Dożywocie na nieruchomości to forma umowy cywilnoprawnej regulowanej przez przepisy polskiego Kodeksu cywilnego, w której właściciel nieruchomości przenosi jej własność na inną osobę (nabywcę, najczęściej kogoś z rodziny, ale zdarzają się też osoby „polujące” na mieszkania w zamian za opiekę; ale to temat na odrębny artykuł) w zamian za dożywotnie utrzymanie. Jest to tzw. umowa o dożywocie. Główne cechy i zasady funkcjonowania tej instytucji są następujące:
- Umowa o dożywocie polega na tym, że osoba (zwana dożywotnikiem) przekazuje własność nieruchomości innej osobie w zamian za dożywotnie zapewnienie utrzymania.
- Jeżeli nie ustalono innych obowiązków w umowie, nabywca nieruchomości obowiązany jest przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.
Jak długo trwa dożywocie?
Dożywocie trwa do końca życia osoby, której przysługuje prawo (dożywotnika). Jest to prawo niezbywalne, co oznacza, że dożywotnik nie może przekazać swoich uprawnień innej osobie.
W przypadku śmierci dożywotnika prawo wygasa automatycznie.
Jak można zlikwidować dożywocie?
- Porozumienie stron:
Nabywca nieruchomości i dożywotnik mogą w każdej chwili zmienić lub rozwiązać umowę za obopólną zgodą. Rozwiązanie może polegać np. na zamianie świadczeń na rentę pieniężną.
- Zamiana dożywocia na rentę:
Jeżeli relacje między stronami są napięte lub nabywca nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, dożywotnik może żądać, aby sąd zmienił świadczenia z umowy o dożywocie na rentę pieniężną. Taka zmiana wymaga interwencji sądu.
- Rozwiązanie umowy przez sąd:
- W przypadku poważnego naruszenia obowiązków przez jedną ze stron sąd może rozwiązać umowę o dożywocie. Na przykład, jeśli nabywca nieruchomości zaniedbuje opiekę nad dożywotnikiem.
- Rozwiązanie może skutkować zwrotem nieruchomości do dożywotnika lub innymi formami rekompensaty.
- Zrzeczenie się dożywocia przez dożywotnika:
- Dożywotnik może dobrowolnie zrzec się swojego prawa, ale jest to rzadko spotykana sytuacja i wymaga zgody obu stron. Często jest ona transakcją wiązaną – dożywotnik może dostać za to wynagrodzenie lub inny ekwiwalent.
W praktyce spotykać się można z sytuacjami, gdzie kupno czy sprzedaż nieruchomości z dożywociem jest transakcją wiązaną – wymagać może wyszukania przez sprawnego i zorientowanego agenta (np. w Plejadzie Nieruchomości) innego mieszkania, do którego dożywotnik może się przenieść rezygnując z obciążenia swojej poprzedniej własności.
Jak widać każdy problem można rozwiązać, w czym nasze biuro Plejada sprawnie i z zaangażowaniem Państwu pomoże.
